Creatief met virussen

Als ik zou zeggen dat een overheid zou experimenteren met virussen, zouden velen mij ervan betichtten om complottheorieën rond te strooien. Maar complottheorieën zijn soms gewoon waar, hoe ongelooflijk ze ook lijken.

Zo was de Amerikaanse regering er niet vies van om Afro-Amerikanen zonder hun medeweten te besmetten met syfilis, om de gevolgen van onbehandelde syfilis vast te stellen. Het Tuskegee-experiment gebeurde over een zeer lange periode, van 1932 tot 1972. Het was ook geen geheime inlichtingendienst die hiermee aan de slag ging. Dit gebeurde in opdracht van de Amerikaanse Public Health Service, zeg maar het ministerie van volksgezondheid.

600 arme mannen uit het zuiden van de V.S., Alabama, werden voor dit onderzoek gebruikt. Ongeveer 2/3 kreeg de ziekte ingespoten, 1/3 fungeerde als controlegroep. Dat de meesten onder hen zware complicaties kregen zoals tumoren, hartziekten, krankzinnigheid of de dood hoeft niet te verbazen.  

Het experiment kwam aan het licht nadat een onderzoeker de feiten in 1972 doorspeelde aan de pers. Tegen die tijd waren er al 28 mannen direct gestorven door de ziekte, een 100tal vanwege complicaties door de ziekte, 40 vrouwen werden besmet en bij 19 kinderen werd syfilis bij de geboorte al vastgesteld.

Dit hele gebeuren zorgde voor een wantrouwen bij de Afro-Amerikaanse gemeenschap dat tot op de dag van vandaag doorspeelt. Zeker bij Zwarten in het Zuiden van Amerika, waar deze feiten plaatsvonden, heeft dit diepe sporen nagelaten. Hier heerst nog steeds een zekere vorm van segregatie en een grote achterstelling wat toegang tot de medische voorzieningen betreft. Vandaag zien we dat Afro-Amerikanen in de V.S. het hardst getroffen worden door het Coronavirus. Rond de 42% van de coronadoden daar zijn zwarten! 

Update: na nazicht blijkt syfilis geen virus te zijn, maar een bacterie. Dat verandert echter niets aan de feiten! 

Ramadan in lockdown

Vanavond begint de maand Ramadan, de vastenmaand voor moslims. Tijdens deze maand onthoud een moslim zich overdag van eten, drinken, seksuele betrekkingen,… Het is ook een maand van bezinning, die in het teken staat van verdieping in het geloof. Moslims letten dan ook meer dan anders dat ze enkel goed gedrag vertonen, zich niet kwaad maken en goede daden verrichten.

Dit wordt een Ramadan zoals ze die nooit eerder meegemaakt hebben. Normaal gezien is dit een heel sociaal gebeuren. Er komen heel wat familieleden en vrienden om samen het vasten te verbreken. Heel wat moskeeën en verenigingen organiseren iftaravonden, waar de hele buurt op uitgenodigd wordt. Extra aandacht wordt besteed aan de minderbedeelden in de samenleving, die iedere avond een maaltijd kunnen komen nuttigen, of ze nu moslim zijn of niet.

Daarnaast wordt er gewoonlijk ook vaak naar de moskee gegaan. De gehele Koran wordt gereciteerd, over de loop van 30 avonden, waarbij de moskee overvol zit. Jong en oud rept zich na de maaltijd naar de moskee om zeker op tijd te zijn. De technologie komt dit jaar ter hulp: imams zullen via een livevideo het gebed houden, dat thuis gevolgd kan worden. Het is enkel hopen op een goede internetverbinding. 

De coronapandemie zorgt ook hier voor serieuze aanpassingen. Deze maand geen bezoekjes, geen gezamenlijke iftaravonden, geen moskeebezoek. Social distancing moet ook nu worden toegepast. Dit vergt meer moeite dan je zou denken. Voedingswinkels worden drukker bezocht dan anders, wat niet hoeft te verbazen. Het gaat hier dan niet over de lokale supermarkt, maar de Marokkaanse of Turkse buurtwinkel en slager die een pak kleiner is.

Op vraag van de moskeeën zal de politie in Gent extra patrouilleren in de buurt van buurtwinkels. Ook gemeenschapswachten zullen worden ingezet om erop toe te zien dat alles veilig verloopt. Enkele organisaties die mensen in armoede helpen met voedselpakketten delen deze al de hele maand uit, en zetten dit warme initiatief gewoon door.

In Antwerpen gaan ze echter wel heel ver in het nemen van voorzorgsmaatregelen. Het was de bedoeling dat er “meeneemiftars” werden georganiseerd. Kwetsbare gezinnen zouden zo toch ook nog kunnen genieten van een lekkere maaltijd. Dit wordt echter verboden door het stadsbestuur, volgens hen om de veiligheid te vrijwaren. Ik denk eerder dat hier andere motieven achter zitten. Temeer als ik kijk naar de huidige politieke coalitie die er momenteel aan de macht is. Opgehitst door extreem rechts zullen andere steden dit voorbeeld volgen, vrees ik. Het is jammer dat de meest kwetsbaren in de samenleving slachtoffer worden van de bekrompen visie van rechts, die nu een kans ziet om weer van zich te laten horen.

Laten we hopen dat deze Ramadanmaand sereen verloopt, in alle veiligheid en sereniteit! 

Pestmeesters

Onze medische hulpverleners klagen terecht over een gebrek aan mondmaskers. Dit maakt het hen moeilijk om hun werk op een veilige manier te kunnen doen. Als er dan toch een broodnodige lading aankomt, blijken die waardeloos te zijn. 

 Dat zette me aan het denken. Hoe verliep het eraan toe in lang vervlogen tijden? Hoe beschermde een dokter zich in de middeleeuwen zich tegen besmettelijke ziektes?  Het antwoord is even intrigerend als angstaanjagend!

 Pestmeesters zoals ze doorgaans genoemd werden ingehuurd door een stad wanneer die getroffen werd door de pest. De term dokter is hier een heel ruim begrip. Meestal ging het om tweederangs-dokters die moeilijk de eindjes aan  elkaar konden knopen of jonge dokters aan het begin van hun carrière.

De bovenstaande look komt je vast wel bekend voor. De vogelbekachtige vorm was er niet om patiënten af te schrikken, die zelf al doodsangsten uitstonden door de ziekte zelf. In de punt van de bek werden sterk riekende kruiden gestoken om de slechte geur van de zieken tegen te houden. Ze geloofden dat de geur van de pest aan de basis lag van de infectie.

Alsof het enge masker nog niet afschrikwekkend genoeg was, droegen ze daarbij ook nog eens een lang, leren gewaad. Dit zou moeten geholpen hebben om rechtstreeks contact met de zieken te vermijden, om zo zelf niet geïnfecteerd te geraken.

Aan deze plaag konden pestmeesters zelf weinig doen. Velen zagen er dan ook geen graten in om de benen te nemen en de stervende patiënten aan hun lot over te laten. Het masker had gaten om lucht door te laten om te kunnen ademen, wat het dan ook waardeloos maakte. Velen stierven even snel als de patiënten die ze te hulp moesten schieten. 

Vandaag de dag komen we dit masker en soort kledij nog tegen binnen het Steampunk wereldje, een fantasiegenre waarbij machines aangedreven worden door stoomkracht. Tijdens het carnaval van Venetië kom je ook nog vaak dergelijke maskers tegen:

 Ook tijdens deze crisis kan de aanblik van verplegend personeel in beschermende uitrusting angst opwekken. Daarom dragen dokters en verplegers in dit ziekenhuis identificatiebadges op hun uitrusting. Een mooi gebaar van barmhartigheid in bange tijden! 

Bronnen: 

1.https://allthatsinteresting.com/plague-doctors

2.https://nl.wikipedia.org/wiki/Steampunk